SİNOP TÜRKİYE’NİN SU ÜRÜNLERİ BAŞKENTİ OLACAK

Yürütülen projeler ve Sinop’ta su ürünlerinin geleceği ile ilgili olarak Sinop TSO Yönetim Kurulu Başkanı Salim Akbaş ile gündemi değerlendirdik. Başkan Akbaş, kentin son yıllarda bu alanda gösterdiği büyük atılım ile yakın gelecekte Türkiye’nin su ürünleri başkenti olacağı konusunda hayli iddialı.

Sadece önceki yıl içinde Sinop’ta üretilen Türk somonu miktarı 27 bin tonun üzerinde. Bu miktardan elde edilen satış ve ihracat rakamı ise 80 milyon dolar civarında diyen TSO Başkanı Salim Akbaş’ın anlatımları söyle;

Geçtiğimiz birkaç yılda özellikle su ürünleri alanında yapılan yatırımlarla ülke ekonomisi açısından çok önemli bir konuma ulaşan ve Karadeniz’in ender doğal limanlarından biri olan Sinop’ta özellikle 2017 yılında kurulmaya başlanan tesislerde Türk somonu üretimi her geçen yıl daha da büyüyerek artıyor.

80 Milyon dolarlık ihracat

Sadece 2023 yılı içerisinde üretilen Türk somonu miktarı 27 bin tonun üzerinde. Bu miktardan elde edilen satış ve ihracat rakamı ise 80 milyon dolar civarında. Ürünlerin ihraç edildiği ülkelerin arasında Rusya, Japonya ve AB yer alıyor. Bu rakamlar, Sinop’un ülkemizin Türk somonu üretiminin yüzde 35'ini tek başına karşıladığı anlamına geliyor ki bu da ilimizi Türk Somonu alanında ülkemizin en değerli kenti kılıyor.

Bahse konu rakamların her geçen sene daha üstüne koyarak arttırılması hedefleniyor. Bununla birlikte Sinop'ta 2023'te 26 ton alabalık ve 127 ton da midye üretimi gerçekleştirildi. Yeni tesislerin de yakın gelecekte faaliyete geçmesi bekleniyor.  Bu noktada Sinop’ta yatırımcı ilişkilerine büyük önem veriliyor.

Sinop’a sınıf atlatacak proje

Sinop, suya tutunan şehir olarak bilinir. Coğrafi özellikleri ve doğal limanı ile antik zamanlardan bu yana ilimiz her zaman deniz ticaretinin en önemli merkezlerinden bir tanesi olmuştur. Günümüzde de su ürünleri üretimi alanında eşsiz bir potansiyele sahip. Bizim oda olarak en büyük gayelerimizden bir tanesi ise işte bu potansiyeli değere dönüştürebilmek. Bu noktada da üzerinde en önemle durduğumuz proje ise Seanop Su Ürünleri İşleme, Şoklama ve Depolama Tesisi.

Projemiz, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti destekleriyle Sinop başta olmak üzere, Karadeniz bölgesindeki balıkçılık sektörünün gelişmesine katkı sağlaması amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında finanse edilen 10,5 milyon Euro bütçeli bir proje. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı yürütücülüğünde ve Sinop TSO, Sinop İl Özel İdaresi, Sinop Belediyesi, Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği ve Abalı Köyü Su Ürünleri Kooperatifi ortaklığında yürütülen projenin en büyük hissedarı ise Sinop Ticaret ve Sanayi Odası. Sürecin en başından bu yana türlü zorluklara rağmen oda olarak taşın altına elimizi koyduğumuz ve bugünlere getirmekten son derece mutlu ve gururlu olduğumuz bir proje bu.

Günlük 1.200 bin ton depolama

Sinop Organize Sanayi Bölgesi’nde yaklaşık 20 dönüm alanda kurulan Seanop Su Ürünleri İşleme, Şoklama ve Depolama Tesisi, idari bina, proses binası, soğuk odalar ve katı atık depolama bölümü olmak üzere toplam 10 bin metrekare kapalı alandan oluşuyor. Proje kapsamında inşaat, müşavirlik ve mal alımı bileşenleri tamamlanan tesis çok yakın bir zamanda tam anlamıyla hizmet vermeye başlayacak.

Sektörde uzun yıllara dayanan uzmanlığa sahip Genel Müdürümüz ve mühendislerimizi de tesis bünyesinde istihdam etmeye başladık.  Enerjisinin bir kısmını güneşten sağlayacak tesis, yılda 3 bin ton su ürünleri işleme ve şoklama yapabilecek kapasitede inşa edildi. Günlük bin 200 ton depolama kapasitesine sahip tesiste, dakikada 45 adet somon işleme, saatte 5 ton hamsi boylama ve günlük 60 ton ürün şoklama yapılabiliyor.

Proje ile Sinop başta olmak üzere Karadeniz bölgesinde faaliyet gösteren balıkçılık işletmeleri ile balık üretim çiftliklerinin yaşamış olduğu işleme ve uzun süreli ürün saklama sorunları ortadan kaldırılırken, üreticilerin rekabet gücünün yanı sıra işletmelerin de verimlilik, pazar etkinliği, AR-GE teknolojik altyapı, istihdam potansiyeli, ürün çeşitliliği ve ekonomik katma değer artışını sağlamayı hedefliyoruz.

Su ürünlerine ihracat dopingi

Projenin teknik danışmanlık bileşenini ise dünyaca ünlü danışmanlık şirketi DT Global yürütüyor. Bu bileşen kapsamında geçtiğimiz aylarda düzenlenen alım heyeti organizasyonuyla İspanya’ya da bir ziyarette bulunduk ve potansiyel alıcılarla görüşme şansı elde ettik. Sadece bununla kalmadık, İspanyol bir firmayla iyi niyet protokolü de imzaladık.

Bu kapsamda gerek ülkemizden gerekse de dünyanın farklı ülkelerinden şirketlerin tesisimize yoğun ilgisi bulunuyor. Tesisimiz önümüzdeki balık sezonunda hizmet vermeye başlayacak ve burada işlenen ürünler dünyanın dört bir yanına ihraç edilecek. Proje kapsamında ilimizde bir KOBİ Destek Merkezi de kurulacak ve üyelerimizin kapasite geliştirme ve ihracat noktasında tüm ihtiyaçları da bu merkezde dünya standartlarında bir hizmetle karşılanıyor olacak.

Lakerda dünya markası olma yolunda

Sinop Ticaret ve Sanayi Odası olarak, ilimizin yöresel ürünlerini korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve ekonomik değere dönüştürmek de en önemli çalışma alanlarımızdan bir tanesi. Bunun en somut örneklerinden bir tanesi ise Sinop Lakerdası. İlimizde 3000 yıllık bir tarihe sahip olan Sinop Lakerdası’nın coğrafi işaret alma süreci, 2021 yılında odamız ve KUZKA iş birliği ile yürütülen teknik destek programı ile başladı.

2 yıllık hummalı bir çalışmanın ardından Sinop Lakerdası Türk Marka ve Patent Kurumu tarafından 2023 yılında Türkiye’nin su ürünleri alanında ilk coğrafi işaretli ürünü olarak tescil edildi. Bu tescilin ardından lakerdanın ulusal ve uluslararası bilinirliği daha da arttı ve ilimizde üretilerek pazarlanması noktasında çalışmalar da hız kazandı.

Bununla birlikte, lakerdanın Avrupa’da ve tüm dünyada bilinirliğini arttırmak adına Avrupa Birliği tarafından da tescil edilmesi için süreçlere başlamış bulunuyoruz. KUZKA tarafından 2024 Yılı Destinasyon Geliştirme Teknik Destek Programı ile desteklenecek projelerden biri olan “Sinop Lakerdası Avrupa Yolunda” projemiz ile bu yıl Sinop Lakerdasının AB tarafından tescillenmesini planlıyoruz.

Katma değerli marine ürünler yolda

Biz kurum olarak, bir ürünün coğrafi işaretini alıp, basına 3-5 demeç verip, sonrasında tescil belgesini rafa kaldırmayı hiçbir zaman doğru bulmuyoruz. Bizim coğrafi işaret sürecine yaklaşımız bütüncüldür ve ürünü hak ettiği noktaya taşıyana kadar devam eder. Bu sebeple, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından, kalkınma ajansları ile iş birliğinde yürütülen Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programına da lakerda üretim tesisi projemizle başvurduk. Proje ile bu yıl Seanop Su Ürünleri İşleme Tesisi içerisinde modern bir Sinop Lakerdası Üretim Tesisi kurmayı hedefliyoruz. Hayata geçireceğimiz bu tesiste üreteceğimiz lakerdayı da ülkemizin en önemli market zincirlerinin raflarında görmek en büyük amaçlarımızdan bir tanesi. Hatta sadece lakerdayı değil, ilimizde avlanan ve yetiştirilen hamsi ve somonu da marinat ürün olarak üretiyor ve pazarlıyor olacağız. Buna yönelik olarak da ülkemizin en bilinen zincir marketlerinin projemize ilgisi hat safhada.

Sinop Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler 2024 yılını stratejik planımızda Su Ürünleri Yılı olarak belirledik ve çok güzel projeler üreterek bugünlere geldik. Bundan sonra ise çalışmalarımızın meyvelerini toplama vakti. Çok kısa bir süre içerisinde Sinop su ürünleriyle ülkemizde ve dünyada adından söz ettirecek. 

Geçen yıl üretilen Türk somonu miktarı 27 bin tonun üzerinde. Bu miktardan elde edilen satış ve ihracat rakamı ise 80 milyon dolar.  Ürünlerin ihraç edildiği ülkelerin arasında Rusya, Japonya ve AB yer alıyor. Bununla birlikte Sinop'ta 2023'te 26 ton alabalık ve 127 ton da midye üretimi gerçekleştirildi.

Kentte 3000 yıllık bir tarihe sahip olan Sinop Lakerdası’nın coğrafi işaret alma süreci, 2021 yılında oda ve KUZKA iş birliği ile yürütülen teknik destek programı ile başladı. 2 yıl süren bir çalışma ardından Sinop Lakerdası Türk Marka ve Patent Kurumu tarafından 2023 yılında Türkiye’nin su ürünleri alanında ilk coğrafi işaretli ürünü olarak tescil edildi.

Sinop Ticaret ve Sanayi Odası olarak, ilimizin yöresel ürünlerini korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve ekonomik değere dönüştürmek de en önemli çalışma alanlarımızdan bir tanesi. Bunun en somut örneklerinden bir tanesi ise Sinop Lakerdası.

Sinop Lakerdası Üretim Tesisi kurmayı hedefliyoruz. Hayata geçireceğimiz bu tesiste üreteceğimiz lakerdayı da ülkemizin en önemli market zincirlerinin raflarında görmek en büyük amaçlarımızdan bir tanesi. Hatta sadece lakerdayı değil, ilimizde avlanan ve yetiştirilen hamsi ve somonu da marinat ürün olarak üretiyor ve pazarlıyor olacağız.